Đây là nơi bạn có thể tìm thấy câu trả lời cho những câu hỏi thường gặp về vi-rút hợp bào hô hấp (RSV).
Trẻ có thể bị nhiễm RSV như thế nào?
RSV rất dễ lây lan qua ho, hắt hơi và tiếp xúc gần gũi như âu yếm và hôn.1,2
RSV có thể bắt đầu với những triệu chứng nhẹ giống như cảm lạnh thông thường,1 khiến nhiều người không nhận ra mình đang mang vi-rút và dễ chủ quan với tình trạng bệnh. Tuy nhiên, điều này lại vô tình làm tăng nguy cơ lây lan cho những người xung quanh – đặc biệt là trẻ nhỏ.3 Thực tế, các nghiên cứu cho thấy nhiều em bé nhiễm RSV là do tiếp xúc với anh chị em lớn hơn hoặc các trẻ khác.4,5
RSV có thể tồn tại trên bề mặt mềm như quần áo và vải, và bề mặt cứng như đồ chơi, dụng cụ ăn uống trong nhiều giờ. Trẻ có thể bị lây nhiễm khi chạm vào bề mặt chứa vi-rút và đưa tay lên mắt, mũi hoặc miệng.1,2
Làm thế nào tôi có thể bảo vệ con mình khỏi bệnh do nhiễm RSV?
Cha mẹ có thể chủ động phòng tránh giảm nguy cơ nhiễm hoặc lây nhiễm RSV cho trẻ, tránh bùng phát thành dịch, bằng cách:
- Bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời và tiếp tục bú mẹ đến 2 tuổi.
- Ăn dặm đầy đủ nhóm chất
- Vệ sinh tay thường xuyên
- Giữ gìn môi trường sạch sẽ, thoáng mát. Rửa sạch đồ chơi và vệ sinh các bề mặt trẻ hay chạm vào thường xuyên
- Vệ sinh mũi họng, thân thể, rửa tay thường xuyên cho trẻ.
- Tránh hôn, thơm, bắt tay trẻ; nên cho trẻ dùng riêng cốc và dụng cụ ăn uống.
- Không để trẻ tiếp xúc với khói thuốc lá.
- Tiêm chủng phòng ngừa nhiễm RSV
RSV có thể ảnh hưởng đến bất kỳ em bé nào, kể cả bé yêu của bạn.
Các biện pháp tiêm phòng hiện đã có sẵn để bảo vệ bé khỏi RSV, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ ngay hôm nay để bảo vệ con bạn tốt hơn.
RSV có thể gây bệnh nghiêm trọng không?
Mặc dù RSV có thể gây bệnh nhẹ, nhưng đối với nhiều trẻ, tình trạng bệnh có thể trở nên nghiêm trọng chỉ trong vài ngày.6 Điều này có thể dẫn đến các nhiễm trùng phổi như VIÊM TIỂU PHẾ QUẢN hoặc VIÊM PHỔI.1 Các bệnh này có thể gây sưng phù đường thở, khiến trẻ gặp khó khăn khi thở.7
Dấu hiệu cho thấy trẻ đang khó thở có thể bao gồm: Khò khè, rên rỉ, hoặc thở nhanh hơn bình thường.*7
Trẻ nhiễm RSV cần được theo dõi các dấu hiệu nặng như sau:
- Sốt cao, co giật
- Tím tái
- Bỏ bú, kém ăn
- Thở nhanh, rút lõm lồng ngực
Đối với trẻ sơ sinh dưới 3 tháng tuổi hoặc trẻ có bệnh lý nền, cha mẹ cũng cần hết sức lưu ý cho trẻ đi khám sớm để kiểm soát và điều trị kịp thời. Tuy nhiên, ba mẹ không nên chủ quan với những trẻ khỏe mạnh và không có bệnh lý nền, vì chúng ta không thể đoán trước em bé nào sẽ trở nặng.
* Lưu ý: Đây không phải là danh sách đầy đủ, các triệu chứng khác có thể xuất hiện và trẻ có thể không gặp tất cả các triệu chứng này. Các bệnh nhiễm trùng khác cũng có thể gây ra các triệu chứng tương tự. Nếu bạn lo lắng về sức khỏe của con, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để biết về các biện pháp phòng ngừa.
Độ tuổi nào có thể bị ảnh hưởng bởi RSV?
RSV có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi, nhưng đặc biệt nghiêm trọng đối với trẻ sơ sinh, trẻ nhũ nhi và người cao tuổi.8
Trên thực tế, RSV là nguyên nhân hàng đầu khiến trẻ sơ sinh và trẻ nhũ nhi phải nhập viện. Đáng lo ngại hơn, chúng ta KHÔNG THỂ DỰ ĐOÁN em bé nào sẽ bị trở nặng và nhập viện.
Xét nghiệm và chẩn đoán
RSV có thể được chẩn đoán như thế nào?
RSV có thể được xác định bằng cách xét nghiệm mẫu lấy từ mũi. Tuy nhiên, cần có sự chỉ định của bác sĩ và được thực hiện bởi nhân viên y tế.
Kiểm soát RSV
Có phương pháp điều trị đặc hiệu do nhiễm RSV không?
Hiện tại, không có phương pháp điều trị đặc hiệu do nhiễm RSV, và bệnh chủ yếu được điều trị bằng chăm sóc hỗ trợ và giảm triệu chứng. 1,3,12 Các trường hợp nhiễm RSV nhẹ sẽ tự khỏi trong vòng một đến hai tuần.12 Tuy nhiên, nhiều ca nhiễm có thể trở nặng và cần đến sự can thiệp y tế bao gồm hỗ trợ thở oxy, hỗ trợ dinh dưỡng và bù nước. 1,13
Trẻ sơ sinh có thể tự điều tiết nhiệt độ cơ thể nếu bị sốt do RSV không?
Các em bé không thể tự điều tiết nhiệt độ cơ thể như người lớn. Vì vậy, việc duy trì nhiệt độ cơ thể ổn định cho trẻ là rất quan trọng và cần được chú ý, đặc biệt là khi trẻ sinh non hoặc mắc bệnh nền.14
Trẻ bị nhiễm RSV có thể sốt cao hoặc tăng nhiệt độ cơ thể.15
Hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để nhận hướng dẫn về cách chăm sóc trẻ.
Tôi có thể làm gì để giảm triệu chứng do RSV gây ra cho con?
Thuốc kháng vi-rút để chống nhiễm trùng không được khuyến cáo sử dụng thường xuyên. Đa phần các trường hợp nhiễm RSV sẽ tự khỏi trong vòng một đến hai tuần. Tuy nhiên, RSV vẫn có thể gây bệnh nghiêm trọng ở các trường hợp nhất định.12
Thực hiện các bước để giảm triệu chứng:12
- Kiểm soát cơn sốt và cơn đau bằng thuốc giảm sốt và giảm đau không kê đơn, chẳng hạn như acetaminophen (không cho trẻ uống aspirin)*
- Uống đủ nước. Việc uống đủ nước là rất quan trọng đối với bệnh nhân bị nhiễm RSV để ngăn ngừa mất nước.
- Hãy xin ý kiến của bác sĩ trước khi cho trẻ uống thuốc điều trị cảm lạnh không kê đơn. Một số thuốc có chứa thành phần không tốt cho trẻ em.
Liên lạc hoặc tới ngay các trung tâm y tế nếu trẻ gặp khó khăn khi hô hấp, không uống đủ nước hoặc các triệu chứng ngày càng nặng thêm.
* Đọc tờ hướng dẫn sử dụng trên bao bì và tuân theo hướng dẫn trước khi cho trẻ uống bất kỳ loại thuốc nào. Trao đổi với dược sĩ nhà thuốc hoặc bác sĩ để được tư vấn về cách sử dụng thuốc cho trẻ.
RSV có thể ảnh hưởng đến bất kỳ em bé nào, kể cả bé yêu của bạn.
Các biện pháp tiêm phòng hiện đã có sẵn để bảo vệ bé khỏi RSV, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ ngay hôm nay để bảo vệ con bạn tốt hơn.
RSV và thai kỳ
Tôi có nguy cơ cao bị nhiễm RSV nếu đang mang thai không?
RSV trong thai kỳ chưa được nghiên cứu đầy đủ, nhưng các bằng chứng cho thấy nhiễm RSV ở phụ nữ mang thai là hiếm, xảy ra khoảng 2 trong 1.000 phụ nữ mang thai.14
Nếu bạn lo lắng, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ.
Nếu con tôi sinh non, liệu có nguy cơ nhiễm RSV cao hơn không?
Trẻ sơ sinh sinh non (trước 37 tuần thai kỳ) có nguy cơ mắc RSV nặng cao hơn so với trẻ sinh đủ tháng
(từ 37 tuần trở lên).17
Hãy trao đổi với bác sĩ để biết thêm thông tin.
RSV và người trưởng thành
Phụ huynh có thể là người mang mầm bệnh RSV không?
Cha mẹ có thể mang vi-rút RSV mà không biểu hiện triệu chứng và có thể truyền bệnh cho trẻ sơ sinh, nhũ nhi và các thành viên khác trong gia đình.2
Việc duy trì các biện pháp vệ sinh tốt là rất quan trọng.2 Bên cạnh đó, hiện nay đã có các biện pháp phòng ngừa giúp bảo vệ trẻ khỏi bệnh do RSV. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để biết thêm thông tin.
Nhiễm RSV có thể gây ra những triệu chứng gì ở người lớn?
Hầu hết người lớn khi nhiễm RSV sẽ không có triệu chứng. Vì vậy, nếu không chú ý, người lớn có thể vô tình lây nhiễm RSV cho trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ dưới 1 tuổi khi có tiếp xúc gần.
Đối với những người có triệu chứng, RSV có thể gây các triệu chứng nhẹ như chảy nước mũi, nghẹt mũi, ho, và đôi khi là sốt. Người lớn tuổi có thể có nguy cơ cao phát bệnh nặng.18
Trở lại cuộc sống hàng ngày
Khi nào trẻ có thể quay lại nhà trẻ sau khi mắc bệnh do RSV?
Theo Hướng dẫn của CDC Hoa Kỳ, người đang mắc bệnh nhiễm trùng đường hô hấp nói chung (bao gồm cả RSV) cần tạm cách ly và tránh tiếp xúc với người khác cho đến khi hết triệu chứng (ho, sốt...) ít nhất 24 giờ. Trong 5 ngày tiếp theo, tuy có thể quay lại hoạt động bình thường nhưng cần sử dụng thêm một số biện pháp phòng ngừa lây nhiễm như rửa tay, mang khẩu trang.
Vui lòng trao đổi thêm với bác sĩ của trẻ để được tư vấn và hướng dẫn cụ thể và chính xác hơn với tình hình thực tế của trẻ.
Tài liệu tham khảo
1. Piedimonte G and Perez MK. Pediatr Rev 2014; 35(12): 519–530.
2. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). How RSV Spreads. Available at:
https://www.cdc.gov/rsv/causes/index.html. Accessed: September 2024.
3. Kaler J et al. Cureus 2023; 15: e36342.
4. Jacoby P et al. Epidemiol Infec 2017; 145(2): 266–271.
5. Yamin D et al. PNAS 2016; 113(46): 13239–13244.
6. Smyth RL and Breary SP. Encyclopedia of Respiratory Medicine. Bronchiolitis,
Elsevier Ltd. 2006.
7. Meissner HC. N Engl J Med 2016; 374(1): 62–72.
8. Du Y et al. Int J Infect Dis 2022; 135: 70–76.
9. Langley JM et al. J Infect Dis 2022; 226: 374–385.
10. Osvald EC and Clarke JR. Arch Dis Child Educ Pract Ed 2016; 101: 46–48.
11. Ralston S et al. Pediatrics 2014; 134(5): e1474–e1502.
12. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). RSV in Infants and Young Children. Available at: https://www.cdc.gov/rsv/infants-young-children/index.html. Accessed:
September 2024.
13. Barr R et al. Ther Adv Infect Dis 2019; 6: 1–9.
14. NHS South Tees Hospitals. Temperature control. Available at: https://www.southtees.nhs.uk/services/children-and-young-people/speciality/neonatal/family-guide/temperature-control/. Accessed: September 2024.
15. Smith DK et al. Am Fam Physician 2017; 95(2): 94–99.
16. Riccò M et al. Women 2022; 2: 147–160.
17. Stein R et al. Pediatr Pulmonol 2017; 52: 556–569.
18. UK Health Security Agency. Respiratory syncytial virus (RSV): symptoms, transmission, prevention, treatment, 2021. Available at: https://www.gov.uk/government/publications/respiratory-syncytial-virus-rsv-symptoms-transmission-prevention-treatment. Accessed: September 2024.